Thuật ngữ “self-care”, từng hay xuất hiện trong các văn bản mang tư tưởng đổi mới của các nhà văn như Audre Lorde (người đã mô tả nó như một hành động của chiến tranh chính trị) và các tài liệu tham khảo cho các bác sĩ tâm lý trong quá trình đào tạo, giờ đây đã hiện diện ở hầu hết các buổi trò chuyện về sức khỏe tâm lý. Hơn bao giờ hết, con người đang đặt nỗ lực về ý thức và chọn lọc vào một nhiệm vụ đơn giản chính là duy trì hạnh phúc của chính mình.
Ở khía cạnh tốt nhất, chăm sóc bản thân có thể là một công cụ hữu ích để điều hướng thế giới hiện đại, giúp mọi người giải tỏa căng thẳng, lựa chọn lối sống lành mạnh và ưu tiên hạnh phúc của chính họ. Ở khía cạnh xấu hơn, “self-care là một từ tiếp thị thông dụng được sử dụng để đóng gói những thứ như mặt nạ trên mặt và phim truyền hình dài tập như là giải pháp khắc phục nhanh cho các vấn đề phức tạp. Điều đó có thể đi kèm với chi phí, khiến mọi người mất tập trung khỏi các hoạt động thực sự thúc đẩy sức khỏe tâm thần và tạo ra những kỳ vọng không thực tế cho những thứ không hiện hữu. Jackie O'Brien, người giám sát quản lý trường hợp tại CAST Center, một cơ sở điều trị việc lạm dụng dược chất và sức khỏe tâm thần có trụ sở tại Los Angeles, cho biết, điều nguy hiểm ở đây là mọi người mất đi giá trị và ý nghĩa thực sự của việc tự chăm sóc bản thân. Dưới đây là cách tránh bị cuốn hút vào những ý tưởng không có ích về việc cần phải làm gì để tự chăm sóc bản thân và thay vào đó hãy nuôi dưỡng thói quen tự chăm sóc bản thân.
Với tất cả sự tập trung dồn về văn hóa giữ gìn sức khỏe đang diễn ra ngay bây giờ, việc tiếp cận chăm sóc bản thân như một thứ gì đó có hiệu quả, không phải vì bạn nghĩ rằng nó sẽ khiến bạn cảm thấy tốt.
Amanda Porter, một bác sĩ y tá tâm thần có trụ sở tại Ohio cho biết: “Chắc chắn có self-care đúng cách và self-care sai cách”. Thật không may, Porter nói, cô thấy rất nhiều người lạm dụng thuật ngữ này khi họ thực sự trốn tránh trách nhiệm.
“Nếu một cái gì đó làm cho bạn chỉ cảm thấy ổn vào hiện tài nhưng lại sẽ cảm thấy tệ hại về sau”, Porter nói thêm, “thì đó không phải là sự tự chăm sóc bản thân”.
Sự chơi bời, bê tha có thể và thường là vô hại. Mua các sản phẩm làm đẹp mà bạn không đủ khả năng chi trả, tránh trả lời một tin nhắn khó, bỏ quên tất cả các deadlines và thay vào đó lại đánh một giấc ngủ trưa - tất cả những việc đó, theo từng cách riêng có thể khiến bạn thư giãn trong thời điểm hiện tại. Nhưng khả năng phục hồi quá nhanh chóng của chúng có thể làm cho cuộc sống khó khăn hơn về sau. Để tìm hiểu xem một cái gì đó có thực sự là sự tự chăm sóc bản thân hay không, Porter nói, hãy tự hỏi: Điều này sẽ giúp tôi hạnh phúc hơn, bình tĩnh hơn, khỏe mạnh hơn về tinh thần trong thời gian dài chứ? Nếu không, thì đó không phải là tự chăm sóc.
“Khi nói đến việc xây dựng một thói quen chăm sóc bản thân thành công”, thì ông Cameron Schmid nói, tôi sẽ khuyến khích mọi người nghĩ về lần cuối cùng họ cảm thấy thực sự tốt về bản thân hoặc thư giãn và điều đó đã xảy ra như thế nào. Điều gì sẽ khiến việc đó xảy ra một lần nữa?
Để giúp bạn tập trung vào câu trả lời của mình, Schmid khuyên bạn nên khám phá bất kỳ hoạt động nào có thể đáp ứng bốn tiêu chí:
Đầu tiên, nó phải đơn giản, ví dụ như một buổi thiền năm phút vào giữa một ngày quay cuồng vậy.
Thứ hai, nó phải bền vững. Có thể hình xăm gần nhất mà bạn có đã giúp bạn chữa lành tinh thầnh sau một thời gian khó khăn, nhưng cuối cùng bạn sẽ hết tiền hoặc chỗ trống trên cơ thể. Một cái gì đó giống như một cuốn nhật ký sẽ là một lối thoát sáng tạo bền vững hơn.
Thứ ba, nó không tốn kém. Nếu việc chạy bộ giúp bạn giải nén, điều đó thật tuyệt. Nhưng đừng nghĩ rằng bạn cần tham gia một phòng tập thể dục thật xịn trong thị trấn nếu điều đó sẽ tlàm bạn thêm đau đầu về vấn đề tài chính.
Cuối cùng, nó có thể lặp lại thường xuyên. Những trải nghiệm đẹp như buổi hòa nhạc hoặc kỳ nghỉ có thể khiến bạn cảm thấy khá hơn, nhưng bạn không thể bay đến một thế giới ảo tưởng sau một ngày tồi tệ. Tìm một cái gì đó mà bạn có thể dễ dàng làm hàng ngày hoặc thường xuyên, như gặp gỡ một người bạn để uống cà phê.
Quan trọng hơn hết, hãy tập trung vào sự đơn giản: Bạn sẽ muốn đóng khung quan niệm của mình về việc tự chăm sóc bản thân như một thứ luôn có thể thực hiện được khi bạn cần, thay vì một thứ không thể đạt được mà bạn phải theo đuổi nó.
O'Brien nói thậm chí cô cũng đã rơi vào cái bẫy này. “Thói quen sau giờ làm việc của tôi luôn có một lớp thể chất và nếu tôi cảm thấy lo lắng, tôi thường sẽ đến một phòng thiền”, cô nói. Nhưng đôi khi cô cảm thấy bản thân bắt buộc phải tuân theo thói quen đó ngay cả khi cô không theo kịp và cảm giác tội lỗi có thể khiến cô cảm thấy kiệt sức. “Tôi thường thấy rằng tôi tự tạo áp lực cho bản thân để xuất hiện, và cuối cùng tôi lại về nhà và lên giường”, cô nói. Tôi liên tục thấy mâu thuẫn giữa việc xuất hiện ở phòng tập hay tự cô lập.
Không có bất kì điều gì trong cuộc sống là hoàn toàn không căng thẳng, và việc nghĩ rằng tập thể dục là một nghĩa vụ hơn là một nguồn vui thú thực sự là điều bình thường. Nhưng khi một nhiệm vụ bắt đầu cảm thấy quá nhiều gánh nặng - như năng lượng bạn tiêu tốn để hoàn thành nó vượt xa lợi ích bạn nhận được từ nó - đã đến lúc để đánh giá lại.
Chúng ta đang ở giữa “đại dịch” cô đơn lan rộng đến mức các chuyên gia gọi đó là một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng cảm giác bị ngắt kết nối với thế giới có thể làm tăng nguy cơ của một loạt các vấn đề sức khỏe thể chất và tinh thần, từ chứng mất trí nhớ đến đau tim. Mặt khác, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hỗ trợ xã hội có thể làm chậm sự suy giảm nhận thức, cung cấp một bộ đệm chống lại tác hại của căng thẳng và thậm chí giảm nguy cơ tử vong sau các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Tất cả những điều đó là để nói rằng việc có ai đó ở bên là một phần quan trọng trong việc chăm sóc bản thân. “Là một nhà tâm lý học, tôi luôn đề cao việc tự chăm sóc bản thân, nhưng tôi nhấn mạnh vào sự cân bằng của các hoạt động”, chuyên gia tâm lý học Jesse D. Matthews có trụ sở tại Pennsylvania nói. “Mục tiêu của việc tự chăm sóc bản thân không chỉ là thời gian cho bản thân mà còn là thời gian để tham gia vào các hoạt động đáp ứng các nhu cầu khác nhau của chúng ta và do đó trở nên đầy sức sống”
Tự chăm sóc không nhất thiết là ở một mình; trong thực tế, đôi khi nó đòi hỏi bạn phải làm thế. Có rất nhiều hoạt động chúng ta nghĩ là cách để phục hồi - hủy bỏ các kế hoạch vui chơi để có thể nằm dài ở nhà, mua sắm trực tuyến, điều trị spa - thật ra là đơn độc và trong khi việc dành thời gian cho chính mình là rất tốt, nhưng điều quan trọng là phải đảm bảo không phải lúc nào cũng phải trả giá bằng sự kết nối với người khác. Một bữa tụ tập ăn tối, tham gia câu lạc bộ sách, hoặc thậm chí một cú điện thoại thăm hỏi hoặc đi dạo quanh khu phố với một người bạn đều có thể là hình thức của việc tự chăm sóc. Bạn chịu trách nhiệm chính về sức khỏe của chính mình, nhưng chăm sóc bản thân thực sự cũng đòi hỏi yếu tố con người.